· 

Interview voor radio of tv? Alle tips

Er bestaan duizenden sites en boeken met do’s en dont’s over het geven van interviews. Van ‘bereid je goed voor’ tot ‘richt je op de ontvanger’ en van ‘blijf dicht bij jezelf’ tot ‘zorg voor kernboodschappen’. Probeer bij een televisie- of radio-interview boven de materie te hangen en toon je waardigheid, zeker als het je lastig wordt gemaakt. Waar moet je op letten bij een interview voor radio of televisie? Wat zijn de trucs? Wat zijn de tips?

Radio & tv-interviews bieden doorgaans weinig ruimte voor achtergrond of toelichting. Beperk dus de informatiedichtheid. Het gaat om hoofdzaken. Vraag je af wat het punt is dat je wilt maken. Probeer dat zo kernachtig mogelijk te verwoorden en zorg voor de onderbouwing. Schrijf je boodschap op en plak 'm op je dashboard als je naar de studio rijdt en prent 'm nog één keer in als je van de visagist naar de studio loopt en laat het dan los. Verder let je alleen op hoe je iets zegt.

voorbereiding van een interview voor radio of televisie

De thematiek en de richting van het gesprek worden meestal van tevoren met je besproken. Dat doet een redacteur van het programma. De exacte vragen moet je niet willen weten en krijg je ook niet te weten. Dat is prima. De presentator gaat over de vragen, de gast over de antwoorden. Zeker bij een live-programma. Bovendien kun je de vragen zelf ook wel bedenken. Probeer daar zo puntig mogelijk antwoord op te geven en oefen die antwoorden ook. Dan kun je je verder concentreren op je stem (radio & tv) en op je mimiek (tv). De non-verbale communicatie speelt daar namelijk, net als de inhoud, altijd een grote rol. 

onverwachte wending

Hou er rekening mee dat je van tevoren goed weet waar het interview over gaat. Talkshow hosts hebben nogal eens de neiging, en dat geldt ook voor side kicks, om het onderwerp naar zich toe te trekken. Kijk eens wat Anita Elberse, wetenschapper en schrijfster over de marketing van beroemdheden, zei na een optreden in DWDD waarin ze helemaal weggeblazen werd door Jan Mulder: 'Ik zat er om over Justin Bieber te praten, maar die naam is niet één keer gevallen. Ze hadden gehoord over mijn case over Alex Ferguson en toen wilden ze het daarover hebben. Normaal gesproken praat ik niet over onderzoek dat nog in ontwikkeling is, maar daartoe heb ik me toen toch laten verleiden. Je moet vooraf dus duidelijker zijn over waarover je wel en niet wilt praten.' 

pas je boodschap aan, aan de tijd die je krijgt

Je krijgt op televisie in talkshows meestal 8 tot 12 minuten om je verhaal te doen. Vraag van tevoren aan de redacteur hoeveel tijd er in de uitzending voor je onderwerp beschikbaar is en bedenk dat die tijd zo om is. Je hebt de hoofdvraag. Niet dat de presentator daar altijd meteen mee begint. Meestal gaat dat via een 'bruggetje'. Daar kun je je moeilijk op voorbereiden, al kun je uiteraard wel vragen met wie je aan tafel zit en wanneer je op de rol staat. Soms zitten daar professionele 'stoorzenders' tussen. Dat zijn gasten als Wim Daniëls, Jan Mulder, Paul de Leeuw, Johan Derksen, Gordon, Herman Pleij, Gerard Joling die door de redactie worden aangemoedigd om zich met het onderwerp van de andere gasten te bemoeien. In DWDD is dat vaak de sidekick. En soms begint je onderwerp ook met een 'instart', een kort fimpje (tv) of audio-fragment (radio) dat de toon zet. Zo'n instart zet je als gast soms op een achterstand. Wees daar op verdacht en ga er ook op in door je eigen verhaal er tegenover te zetten. Afhankelijk van de tijd is er na het bruggetje en de hoofdvraag nog ruimte om dat antwoord uit te spinnen en een of twee aspecten te belichten. Meestal hebben die aspecten te maken met de tegenargumenten. De presentator gaat dan aan de andere kant uit de boot hangen. Dat is het spel.

Presentator van dienst

Radio en televisie interview, interviewer, geïnterviewd worden
Interviews voor radio en televisie is een kwestie van voorbereiden. Oefenen de antwoorden op de vragen tot je ze kunt dromen.

Bedenk dat de presentator van dienst het ook prettig vindt als een gesprek soepel verloopt. Maar dat een beetje reuring nooit weg is. Dus ben altijd verdacht op de overrompel-tactiek: de onverwachte vraag. De presentator komt meestal vóóraf even kennismaken. Maar je mag niet blindvaren op zo’n een-tweetje. Meestal houden presentatoren als Jeroen Pauw of Matthijs van Nieuwkerk een of twee sappige vragen als verrassing achter de hand. Dan hoor je de gast wel eens tijdens de uitzending sputteren: 'Hé, maar die vraag hadden we niet afgesproken' en zie je de presentator zichtbaar in zijn nopjes op zijn stoel schuiven. Had hij zijn gast maar weer eens mooi tuk.  

neem de regie over je eigen woorden en je eigen verhaal

Het omgekeerde komt ook voor. Zie de ruzie tussen een nonchalante Matthijs van Nieuwkerk en scherpslijper Peter R. de Vries. In het grote spel van de kijkcijfers ben je als incidentele gast maar een kleine pion. Een passant. Presentatoren eigenen zich het podium en het publiek toe en doen alles voor de kijkcijfers. Dat is de medialogica en that's the only game in town. Dus zorg er voor dat jij de regie houdt over je eigen verhaal en je eigen boodschap! Dat doen ervaren gasten ook. Politici eisen tijd voor het verkopen van een plan. En een presentator die zich te vaak niet aan de afspraken houdt, loopt het risico dat BN'ers hem of haar links laten liggen. Zie ook de ophef rondom de afspraken tussen Jenny Douwes en presentator Twan Huys.

 

Soms betekent het schenden van afspraken ook actie nemen. Zo liep Thierry Baudet weg bij het radioprogramma van Wilfred Genee, The Friday Move omdat Genee naar Baudet's oordeel nauwelijks aandacht schonk aan zijn boek. Genee vond het absurd dat fractieleider Baudet het uitsluitend over zijn boek wilde hebben en niet over politiek. Typisch een voorbeeld van verschillende verwachtingspatronen en slechte voorbereiding. En het komt voor dat een gast met de presentator afspreekt dat hij/zij het niet over een bepaald onderwerp wil hebben. Dat respecteert de presentator (soms), maar wees er dan wel op verdacht dat hij of zij in de uitzending begint met de vraag waarom je het daar liever niet over wil hebben. Altijd een mooi gezicht, inzoomen op de pareltjes op de bovenlip. 

Peter R. de Vries wil Sven Kockelmann aan de afspraak houden. 

Jenny Douwes wil Twan Huys aan de afspraak houden.

Peter R. de Vries wil Matthijs van Nieuwkerk aan de afspraak houden.

Non-verbale communicatie en interviews voor radiio en televisie

Overleg van tevoren hoe de presentator jou introduceert. Let op de juiste naam en de juiste functieomschrijving. Maakt de presentator bij de introductie toch een fout, corrigeer dat dan, terwijl je de openingsvraag onthoudt: mijn naam/functie is overigens… maar om op uw vraag antwoord te geven…’ TV is vaak veel hectiek: geluidsman, cameramensen, licht, decor, interviewer/presentator, publiek (soms). Voor je het weet ben je door dat circus afgeleid. Bedenk: het is allemaal bedoeld om jouw visie voor het voetlicht te brengen. Beperk je dus tot één kernboodschap of kernverhaal; zorg dat je dat verhaal, of beter: narratief, vooraf duidelijk en helder hebt geformuleerd. Dan kun je je voor de rest concentreren op je non-verbale communicatie.

kernverhaal van het interview

Zeg niet meer dan je kwijt wilt en laat je er ook niet toe verleiden meer te zeggen dan je wilt. Als de presentator van dienst vraagt: wat komt er na A, zeg dan B en niet B, C, D. Een typische truc van journalisten/verslaggevers is om een stilte te laten vallen en je verwachtingsvol aan te blijven kijken in de hoop dat je je daardoor aangespoord voelt om de stilte op te vullen met een nadere toelichting. Blijf je concentreren op je kernverhaal (standpunt/boodschap). Kijk je gesprekspartner geamuseerd aan en durf te antwoorden: ‘Ja meneer Huys, u kunt het op honderd manieren vragen, maar u krijgt van mij toch steeds hetzelfde antwoord.’ Op die manier is de professionele eer van de journalist of presentator ook gered.

Boodschap van het interview

Door tijdens het spreken te variëren met intonatie en ritme kun je de aandacht leggen op wat jij het belangrijkste vindt. Na een bepaalde zin een stilte laten vallen verhoogt bijvoorbeeld de zeggingskracht van je boodschap. Kijk voor tip op Tips en voorbeelden voor spreken in het openbaar.

15 Tips voor een interview op radio of televisie

  • Maak het klein. Verlam niet omdat er aan de andere kant van het glas 1,5 mln. mensen zitten te kijken. Zie de tafel van de presentator als een keukentafel. Bedenk anders dat er de dag ervóór andere en de dag erna wéér andere gasten op jouw stoel zitten.
  • Zorg er op tv wel voor dat je er correct uitziet en voor radio dat je goed bij stem bent (eet altijd iets voorafgaand aan een tv en radio-uitzending);
  • Vraag aan de redacteur met wie je aan tafel komt;
  • Vraag wanneer je aan de beurt komt en na wie;
  • Vraag hoeveel tijd er voor je onderwerp is ingeruimd;
  • Vraag wat de insteek wordt van het gesprek;
  • Vraag wat de 'instart' wordt;
  • Bespreek en bepaal wat het onderwerp is en (eventueel) dat er dan met jou ook niet over andere onderwerpen wordt gesproken;
  • Vraag wat de teneur wordt van het gesprek: informatief, human interest, kritisch;
  • Leg afspraken vast in een mail of sms en neem die uitgeprint in de binnenzak mee, maar bedenk wel dat het wijzen op afspraken altijd wat lullig overkomt. Maar: als het te gek wordt (zie Peter R. de Vries) zeg er dan ook wat van. Laat niet met je sollen; 
  • Formuleer je boodschap c.q. je narratief, oefen die/dat een paar keer en open daarmee het gesprek;
  • Zorg dat je de feiten, cijfers en sprekende voorbeelden paraat hebt, maar probeer niet meteen alles op tafel te gooien;
  • Neem gerust een seconde of twee, drie bedenktijd alvorens antwoord te geven. Met stiltes communiceer je ook;
  • Laat je niet verleiden om over je eigen grenzen heen te gaan als de presentator een stilte laat vallen;
  • Formuleer je kern-quote voor het slot/afsluiter, maar breng die wel op een natuurlijke manier;
  • Bedenk dat ook professionals zich na afloop van een radio- of tv-optreden afvragen of ze wel de goeie dingen hebben gezegd, of ze wel alert genoeg waren en of ze wel rechtop genoeg in beeld zijn geweest.   

Bob Duynstee is een ervaren communicatieadviseur met een journalistieke achtergrond.

meer weten? EEN KENNISMAKINGSGESPREK VIA ZOOM OF TEAMS IS KOSTELOOS EN VRIJBLIJVEND

Opmerking: De met * gemarkeerde velden zijn verplicht.

verder lezen?


Reactie schrijven

Commentaren: 0