· 

Evalueren van voorgenomen beleid

Kun je iets wat er nog niet is evalueren? Zeker! Voorgenomen beleid bijvoorbeeld. Hoe doe je dat?

In mijn blog over het evalueren van een project, een crisis, conflict of incident heb ik laten zien op welke manieren je dat kunt doen en hoe wij dat doen. Dan gaat het om een evaluatie achteraf. Daar hebben wij ruime ervaring mee. Hier gaat het om de evaluatie vóóraf. Kun je dan vooraf iets laten evalueren? Zeker! Beleid bijvoorbeeld. Dat hebben wij o.a. voor de burgemeester van Amsterdam gedaan in de vorm van scenario's met plus- en minpunten.

Als je van plan bent om een bepaalde beleidsmaatregel in te voeren, kun je dat na de formuleringsfase natuurlijk meteen doen. Maar dan kom je er misschien tijdens de rit achter dat je het beleid op onderdelen beter net iets anders had kunnen insteken. Om dat te voorkomen, laten organisaties een voorgenomen beleidsmaatregel evalueren (meting van de bedoelde en onbedoelde effecten) zodat een bestuur op basis daarvan een weloverwogen beleidskeuze kan maken.

wat is het effect van voorgenomen beleid?

Elke organisatie maakt beleid. Grote overheidsorganisaties doen niet anders. Het is hun core business. Maar ook private ondernemingen en goede doelen zijn voor een belangrijk deel bezig met beleid te maken en te reageren op het beleid van overheden. Dat laatste doorgaans in de vorm van een position paper. Ook gemeentelijke overheden hebben met de beleidsvoornemens uit Den Haag te maken en produceren zelf ook weer lokaal beleid. Wat is nou het effect van voorgenomen beleid in de vorm van wetgeving, regelgeving, verordeningen of maatregelen? Dat is soms moeilijk in te schatten als niet alle partijen aan tafel hebben gezeten gedurende het beleidsvormingsproces. Daarom laten organisaties een beleidsvoornemen vóóraf, dus nog vóórdat ze een beleidsnota maken, evalueren: hoe staan burgers, medewerkers of andere 'justitiabelen' tegenover het voorgenomen beleid? Wat zou het draagvlak zijn? Welke bedoelde en onbedoelde effecten heeft het voorgenomen beleid?     

kwalitatieve interviews onder focusgroep

Er zijn twee manieren waarop je zo'n vooronderzoek kunt vormgeven: kwantitatief en kwalitatief. Kwantitatief doen organisaties dat aan de hand van een enquête. Het voordeel is dat je betrekkelijk eenvoudig veel informatie kunt genereren en - afhankelijk van de vraagstelling - kunt kwantificeren. Het nadeel is dat je veel mensen ongerust kunt maken. Met een serie kwalitatieve interviews onder een focusgroep loop je dat risico niet of minder. Bovendien haal je veel meer 'kleur' en nuance op. En context is altijd belangrijk om ook naar de neveneffecten van voorgenomen beleid te kijken. Wij interviewen en splitsen de informatie uit naar relevante facetten van het voorgenomen beleid zoals draagvlak, krachtenveld, inhoud, benodigde resources, sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen, moment van invoering en wijze van invoering. Een derde manier is het modereren van een online discussieplatform rondom de thematiek. 

Projecten vooraf evalueren

Behalve beleid worden ook projecten en programma's vooraf geëvalueerd. In Amsterdam gebeurt dat aan de hand van "dwarskijksessies" op onderdelen als communicatie, financiën, samenwerking, risico's etc. Eigenlijk komt dat neer op een frisse kijk op de voorgenomen aanpak van een project. Niet iedere projectmanager vindt het even leuk om zijn of haar aanpak te laten beoordelen door een of meerdere collega's. Maar het zal duidelijk zijn dat de kwaliteit van de uitvoering gebaat is bij feedback van peers. Al zitten er aan deze methodiek ook wel wat haken en ogen. Wil je daar meer over weten? Kijk dan op 'Het slot op de deur; evaluatiepraktijk in Amsterdam.

Bob Duynstee evalueert voor de gemeente Amsterdam ruimtelijke en infrastructurele projecten en voor diverse andere organisaties strategische processen. 

EEN KENNISMAKINGSGESPREK VIA ZOOM OF TEAMS IS KOSTELOOS EN VRIJBLIJVEND

Opmerking: De met * gemarkeerde velden zijn verplicht.

Reactie schrijven

Commentaren: 0