Publiciteit · 26. maart 2015

Interview voor krant of magazine? Onze tips

BN'ers als VNO/NCW baas Bernard Wientjes en prinses Maxima worden elke dag geïnterviewd. Ze zijn het gewend. Dat geldt lang niet voor iedereen. Hoe laat je je interviewen voor een krant of tijdschrift? Wat is goed om te weten? Als je wordt geïnterviewd is het belangrijk dat je je verhaal op orde hebt. Je verhaal, de onderbouwing daarvan en het punt dat je wilt maken: de kernboodschap die je wilt brengen.

Weten wat je wilt zeggen. Dat is het belangrijkste advies dat je iemand die geïnterviewd gaat worden voor een krant of tijdschrift kunt meegeven. Praten met een journalist is niet vrijblijvend. En als je zelf geen duidelijk standpunt inneemt of conclusie aan een beschouwing verbindt, dan wordt dat voor je gedaan. Dan moet je ook niet raar staan te kijken als je anders wordt neergezet dan je zelf zou willen.

BIJ EEN INTERVIEW TELT ALLES MEE

Het is dus belangrijk dat je je boodschap, verhaal en standpunt goed op orde hebt. Bij een geschreven interview is er voor de interviewer veel meer ruimte om op verschillende manieren dezelfde vragen te stellen. Hou er dan ook rekening mee dat alles wat je in een interview zegt, gebruikt mag worden, ook al heb je iets buiten het interview om gezegd of ‘off the record’. En besef dat alles meetelt, dus ook de manier waaróp je iets zegt. Of iets juist niet zegt. En zelfs de locatie. Hou daar dus rekening mee als je de journalist thuis uitnodigt of op je werkplek.

Publiceren van een interview

Interview, krant, mediatraining, journalist — Ook voor een interview voor krant of magazine helpt het als je je boodschap op tien manieren kun t vertellen.

Natuurlijk kun je van te voren afspraken maken. Bijvoorbeeld dat je het uitgewerkte artikel vóór publicatie wilt lezen. BN'ers kunnen zelfs contracten voorleggen, waarbij een krant of tijdschrift zonder uitdrukkelijke toestemming niet mag publiceren op straffe van een dwangsom. Daar hoef je als MBN'er (Minder Bekende Nederlander) niet mee aan te komen. Wat kun je wel doen? Je mag altijd vragen of de journalist je het stuk van te voren wil laten lezen, zodat je kunt checken of de weergave van het gesprek feitelijk juist is. Daar is de journalist ook bij gebaat. Maar hou er wel rekening mee dat je niets te zeggen hebt over diens commentaar of interpretaties. Je kunt het altijd proberen, maar kom dan met steekhoudende argumenten (‘die conclusie kun je met de beste wil van de wereld niet trekken’ of ‘dat woord is echt veel te sterk uitgedrukt/dekt de lading niet’). Alles onder het mom dat je de journalist cq het onderwerp in bescherming neemt en niet jezelf.

opnemen van interview

Lukt ook dat niet, dan zit er nog maar één ding op: in de media reageren dat 'je woorden uit hun context zijn gehaald' en 'er conclusies worden getrokken die de jouwe niet zijn'. Bij 'juridische' of politiek gevoelige interviews, dus interviews waar je mogelijk op aangevallen zult/kunt gaan worden, is er wat voor te zeggen om zelf een opnameapparaatje mee te laten lopen. Dat kan natuurlijk ook je iPhone of iPad zijn. Politici en bestuurders laten dat vaak door een woordvoerder doen. Dat doordringt op zijn minst de journalist van het belang van de noodzaak tot een zorgvuldige weergave.

zet complexe zaken op papier

Bij complexe onderwerpen kan het handig zijn om voorafgaand aan het interview feiten en cijfers alvast op papier te zetten en zelfs jouw kijk daarop. Die kun je dan aan de betreffende journalist mailen, met je toelichting. Soms kan dat ook een artikel zijn, een rapport of een ander document. Dat voorkomt misverstanden achteraf, maar is uiteraard geen garantie dat alles ook precies zo in het uiteindelijke interview wordt opgenomen. Je kunt er wel op terugvallen als er gedoe ontstaat over de feiten.

insteek van een interview

Een journalist wil iets weten. Van jou. Daarvoor is hij of zij van jou afhankelijk. Is een interview eenmaal gepland, dan kun je alleen nog maar afzeggen en dat is een zwaktebod c.q. een gemiste kans. Dus smeed het ijzer als het heet is, en dat is het moment dat een journalist je vraagt of hij jou kan interviewen. Vraag of hij (M/V) de bedoeling van het interview (insteek) op de mail wil zetten, wie hij nog meer interviewt, wat de lengte wordt van het artikel en uiteraard - als dat niet duidelijk is - voor welke krant of tijdschrift (en welk katern) het interview bedoeld is. Natuurlijk mag je vragen wat de vragen zijn, maar de kans is groot dat een journalist je dan wat algemene vragen voorschotelt. Het gaat in een interview altijd om de vragen achter die algemene vragen.

onze tips bij interviews voor krant of magazine

Hieronder geven we onze tips die wij in de loop der jaren hebben verzameld met de honderden interviews die we hebben afgenomen voor kranten en magazine. Bedenk dat journalisten op zoek zijn naar het verhaal (als het om onderzoeksjournalistiek of om nieuws gaat) c.q. op zoek zijn naar een verhaal als het om achtergrond of human interest gaat.

tips VOORAFGAAND AAN HET INTERVIEW

De belangrijkste tip: zorg dat je je verhaal op orde hebt. Wat is het belangrijkste punt dat je wilt maken? Welke onderbouwing, argumenten en feiten heb je daarvoor? Oefen anders eerst eens met een 'advocaat van de duivel'. Voor een kranteninterview heb je veel meer ruimte voor nuancering dan in het geval, van een televisie-interview.
Vraag hoe lang het item gaat worden: lengte artikel en wie er nog meer geïnterviewd wordt voor dit stuk;
Komt er een fotograaf mee? Dan kun je daar rekening mee houden;
Maak afspraken vóóraf: bijvoorbeeld dat je vooraf de vragen of althans de strekking van het stuk wilt krijgen, dat je de hele tekst, maar op zijn minst je eigen citaten nog even vóór publicatie krijgt te zien, eventueel géén publicatie voor een bepaalde datum (als dat voor jou belangrijk is), een presentie-exemplaar, datum van publicatie etc.)
Twijfel je aan de intenties van een journalist, laat dan een opnameapparaat meelopen. Niet in het geniep, maar duidelijk op tafel en laat dat ook weten aan de journalist;
Gaat het om gevoelige zaken met een juridische lading, dan kan het verstandig zijn om je advocaat bij het gesprek aanwezig te laten zijn;
Het is gebruikelijk dat bij inzage vóór publicatie alleen feitelijke onjuistheden worden rechtgezet. Stijl, toonzetting, kleuring, commentaar en de keuze uit delen van het interview zijn een zaak van de journalist, maar je kunt op een verstandige manier heel erg veel gedaan krijgen;
Bereid je voor op vragen waarvan je kunt verwachten dat ze zullen worden gesteld;
Hou voor ogen dat een journalist geïnteresseerd is - of zou moeten zijn - in datgene waar zijn lezers, kijkers, luisteraars in geïnteresseerd zijn;
Gaat het om technisch ingewikkelde zaken, stuur dan van tevoren feitelijke informatie toe aan de journalist. Tijdens het interview kun je daar dan naar verwijzen;
Vraag wanneer je het interview ter inzage krijgt en vraag hoeveel tijd je krijgt om te reageren;
Bedenk dat alles meedoet, dus ook je kleding en hoe je eruit ziet. Inclusief de locatie en wat daar zichtbaar is.

tips voor TIJDENS HET INTERVIEW

Bedenk dat journalisten zaken graag scherp neerzetten. Heb je kritiek op iets of iemand, dan kan dan in de krant soms heel hard overkomen. Harder dan je achteraf lief was geweest;
Vermijd vakjargon, tenzij je met een vakbladjournalist spreekt;
Wees je ervan bewust dat je - via de journalist - met de lezers spreekt;
Bedenk dat alles wat je zegt in principe in de krant kan komen. Ook als je zegt dat iets 'off the record' is. Zeg daarom nooit dingen die je liever niet in de krant ziet;
Zeg ook geen dingen op een manier waarop je niet wilt dat het straks zo in de krant komt, tenzij je daar juist een bedoeling bij hebt. Meestal weet je dan wel wat er boven het stuk zal komen te staan;
Ga na of de journalist begrijpt wat je zegt. Niet wat je zegt komt in de krant, maar wat de journalist denkt dat jij zegt. Of erger: dat wat hij denkt dat jij bedoelt te zeggen;
Het is helemaal niet erg om op een feitelijke vraag het antwoord schuldig te blijven. Als je het niet direct kunt opzoeken, spreek dan af dat je de interviewer direct zult bellen als je wel over de gevraagde informatie beschikt. Bel zo snel mogelijk terug, dan heb je ook de gelegenheid om eventueel een belangrijk punt dat je na vertrek van de journalist te binnen schoot, aan het interview toe te voegen.

tips voor NA AFLOOP VAN HET INTERVIEW

Als de journalist je de tekst ter inzage heeft gestuurd, reageer dan z.s.m. maar in elk geval binnen de afgesproken termijn;
Als je het niet eens bent met de weergave, heb het dan vooral over de strekking of de conclusie van het artikel (die komt vaak ook in de kop boven het artikel). Dan heb je de grootste kans dat de journalist het hele stuk aanpast i.p.v. alleen een citaat en dat er een kop boven komt die wél de lading dekt.