C O R P O R A T E S T O R Y T E L L I N G
UNDER CONSTRUCTION
'Leg die buis maar aan de zuidkant'
Jubileumboek
De aanleg van de IJtram in 11 persoonlijke verhalen
Opdrachtgever: Gemeente Amsterdam
Vraag aan ons: 'Kunnen jullie het proces van de aanleg van de IJtram voor een breder publiek toegankelijk maken?'
Toelichting
De aanleg van de IJ-tram kende een enorme ambitie, ook in vormgeving. De aanleg zelf kende een aantal sleutelmomenten die we met dit doel nu eens niet met een overwegend technische insteek wilden aanvliegen, maar juist op een meer persoonlijke manier. Waar hebben de sleutelspelers wakker van gelegen? Daarmee maakten we de dilemma’s, controverses en spanningen in het proces invoelbaar voor een breder publiek.
Werkwijze
Ik dompel me als een bedrijfsantropoloog onder in het project. Wat was de bedoeling? Hoe werd het project georganiseerd? Wat waren de sleutelmomenten en hoe werden die beleefd? Ik kijk naar samenwerking, communicatie, organisatiecultuur en naar relevante factoren en actoren die rechtstreeks van invloed zijn geweest op het project. Op die manier 'ont-dek' ik het projectverhaal dat verteld wil worden. In de uitwerking verbind ik de rode draad met anekdotes en meer persoonlijke reflecties, werk ik met flashbacks en flash forwards, met cliffhangers en met een plot.
Resultaat
Deze aanpak leverde levensechte en navoelbare verhalen op. De rijke en persoonlijke anekdotiek liet zien wat er bij de aanleg van zo'n groot infrastructureel project inclusief de aanleg van de Piet Heintunnel komt kijken, zonder het technische hoogstandje van de aanleg tekort te doen. Integendeel!
Het boekje werd aangeboden aan toenmalig minister Karla Peijs.
Uit lijntekeningen:
'Wij werden als 'ondergrondse' geconfronteerd met het voortschrijdend inzicht van de bovengronds werkende stedenbouwkundigen. Die wilden bij nader inzien via de Piet Heintunnel de Ring A10 toch verbinden met de Centrumring. Maar de aansluitende tunnelelementen waren toen al gebouwd. En wie halverwege de uitgangspunten verandert, heeft achteraf de verkeerde tunnel gebouwd, want dan hadden we die trambuis waarvan vóór de bouw werd gezegd 'leg die buis maar aan de zuidkant', beter aan de noordkant kunnen leggen. Nu moest de IJ-tram onder het wegdek door. Ik zeg: als zo'n zwaar stuk infrastructuur als de Piet Heintunnel er eenmaal ligt, moet je dat gewoon als een gegeven beschouwen. Van daaruit ga je bovengronds verder denken. Vergeet niet dat het enige dat ooit overblijft niet de gebouwen zijn, maar de infrastructuur. Maar het liep dus anders. Slapeloze nachten kreeg ik er van.'
Frits Brink was projectleider voor de Piet Heintunnel, met twee kilometer destijds de langste tunnel van Nederland.