Jubileumboek maken; vergeet de toekomst niet

Een jubileumboek maken zit in de hoek van de corporate story en van corporate storytelling. Het gaat om identiteit, cultuur en PR. Anders dan een vakboek of een managementboek kun je een jubileumboek of gelegenheidsuitgave heel goed als organisatie zelf uitgeven. Jubileumboeken zijn one-offs. Het zijn verhalen met nestgeur die het verdienen om op een originele manier verteld te worden. Misschien leven er al ideeën in de organisatie. Misschien ook niet. Als er een archief is, is het logisch om daar eerst eens in te kijken. Maar niet om daarin te blijven hangen. Probeer vooral ook om naar het heden en naar de toekomst te kijken. Dan gebruik je het jubileum als aanleiding om de eigen organisatie op de kaart te zetten, om de missie, visie en strategie te belichten, om de identiteit en de cultuur te versterken. Dat is niet alleen PR, maar ook internal branding. Bovendien maak je in één weg door online spin-offs en biedt een jubileumboek 1001 andere mogelijkheden voor exposure. 

Een jubileumboek kun je het beste benaderen als een project. En een project heeft projectmanagement nodig. Dan gaat het om tijd (planning), kwaliteit (wat voor boek qua vorm en inhoud) en budget (wat mag het kosten?). Waar het op aankomt is om de verschillende processen als een omgekeerde delta in elkaar te laten vloeien, op weg naar de drukker. Dan gaat het om oriëntatie, conceptontwikkeling, beeldredactie, redactie, eindredactie, vormgeving en publiciteit. Wij maken graag jubileumboeken die veel free publicity opleveren, die medewerkers trots maken en klanten loyaal. Soms is het ook mogelijk om een beroep te doen op publieke middelen of fondswerving. Zo hebben we voor het jubileumboek voor het Vredespaleis een groot deel van de benodigde middelen uit de markt weten te halen.   

Elk boek begint met een concept: wat wordt het idee achter het boek? Wordt het een chronologische wandeling door de ontwikkeling van de organisatie? Of wil je juist de huidige context centraal stellen en af en toe teruggrijpen op het verleden of komt de nadruk juist op de toekomst te liggen? Zet je het product of de dienstverlening van je organisatie centraal? Ga je werken met interviews? Hoe ga je die verwerken? Hoe anekdotisch mag het zijn? Of kies je voor een thematische aanpak zoals wij deden voor Strukton 75 jaar? Of essayistisch zoals we gedaan hebben in 100 jaar Vredespaleis? En minstens zo belangrijk: hoe ga je om met beeld? Van een boek is het een kleine stap naar een online longread, zoals we voor 100 jaar Schiphol hebben gemaakt. Er zijn eindeloos veel mogelijkheden. In het concept leg je het basisidee voor het boek vast. 

Vorm volgt inhoud. En inhoud laat zich sturen door de aanleiding (jubileum), door de sector, door de positionering en door de reputatie van de organisatie. Daar wil je met je typografie, met je beeldtaal, met fotografie en lay-out op inspelen. Wij betrekken de vormgeving op tijd in het traject zodat inhoud en vorm elkaar kunnen versterken. 

Behalve een concept is ook een plan van aanpak voor een jubileumboek of gelegenheidsboek een must. Inclusief een planning en begroting. In het plan van aanpak staan de randvoorwaarden: programma van eisen van de opdrachtgever, omvang, globale opzet, doel, doelgroepen, organisatie, tone of voice, verhouding tekst/beeld, planning, fasering en budget. Zo'n plan van aanpak kun je heel rigide zien, maar ook meer als een leidraad. Zeker met een wat langere doorlooptijd kom je onderweg nog zoveel moois tegen, dat het soms averechts werkt als je aan de voorkant alles dichtgetimmerd hebt. Laat dus ruimte open om te ademen. Wij overleggen alle beslissingen vroegtijdig met onze opdrachtgever.  

Voor uw jubileumboek levert 1001:

• Research
• Archiefonderzoek
• Concept & Advies
• Hoofdredactie, redactie en eindredactie
• Vormgeving
• Fotografie
• Organisatie & Coördinatie
• Fondswerving
• Drukwerk
• Communicatieplan 
• Free publicity

Bij een jubileumboek of gelegenheidsuitgave gaat het om opdrachten met een langere doorlooptijd. Niet elke willekeurige professionele tekstschrijver is dat gewend. Bij grote schrijfprojecten maakt ook de auteur een specifiek projectplan (onderzoek, hoofdstuk-indeling, planning schrijfproces etc.) zodat ook dit proces te volgen is. Dat is essentieel omdat je bij een jubileumboek met een harde deadline te maken hebt. En de vormgeving kan pas beginnen als een redactioneel deel definitief klaar is. Dus er zit altijd iets volgtijdelijks in de productie van een jubileumboek. Dat betekent echter niet dat je met het vormgevingsproces pas zou moeten beginnen als de laatste punt gezet is.  

Bij jubileumboeken voor instituties als het Vredespaleis is het altijd nodig om een of meerdere archieven te raadplegen. Archiefonderzoek is een vak apart. Wij werken met (gepromoveerde) historici die snel hun weg weten te vinden, ook als het archief niet up to date is. Zo hebben we het archief van het Vredespaleis zelfs in belangrijke mate kunnen reorganiseren zodat het weer toegankelijk werd voor anderen. Door ontwikkelingslijnen uit het verleden door te trekken naar het heden en naar de toekomst, maak je een jubileumboek relevant voor de huidige organisatie. Dat hebben we bij het Vredespaleis gedaan aan de hand van een essay waarvoor vijftig direct betrokkenen zijn geïnterviewd.

Voor een jubileumboek kun je op verschillende manieren interviewen en met interviews omgaan. Dat hangt helemaal van de bedoeling en van het concept af. In het jubileumboek 100-jaar Vredespaleis werden interviews gebruikt voor een essay op een aantal relevante ontwikkelingen in het internationale recht. Voor het jubileumboek Krassen op de eeuwigheid hebben we interviews integraal gebruikt als persoonlijke sfeerbeschrijvingen. In het jubileumboek Lijntekeningen laten de interviews als het ware de achterkant zien van de officiële projectdocumentatie.  

Beeld is een verhaal apart. Niet dat in elk boek altijd met beeld (fotografie, illustraties, infographics) gewerkt hoeft te worden. Maar in 9 van de 10 jubileumboeken en gelegenheidsuitgaven wordt met beeld gewerkt. Dat kan historisch beeldmateriaal zijn of eigentijdse fotografie. Hoe dan ook is het beeldverhaal een verhaal apart. Een verhaal dat aparte aandacht verdient. Vandaar dat wij werken met een beeldredacteur die net als de auteur ook het archief doorzoekt op bruikbaar materiaal. 

Bij de opmaak van een jubileumboek of gelegenheidsuitgave gaat het om een redactionele opmaak. Wij werken met vormgevers die ruime ervaring hebben met longcopy. Redactionele vormgeving is nu eenmaal een vak apart met noten, zaakregister, personenregister, beeld, illustraties, infographics, tekstkaders, streamers en bijschriften. Een redactioneel vormgever begrijpt en accentueert de indeling (navigatie) en de bedoeling van je jubileumboek.

De kosten voor het drukwerk van een jubileumboek hangen af van het formaat, de oplage, de papiersoort, de uitvoering en de oplage. Niet elke drukker heeft even veel ervaring met het drukken van jubileumboeken. Uiteraard vragen we meerdere offertes op bij drukkers met ervaring op dit gebied. Maar we vragen ook altijd aan de drukkers om met ons mee te denken. Dat kan soms tot betere kwaliteit tegen lagere kosten leiden. Wat je niet wilt hebben, is dat je pas op het laatste moment op zoek moet naar een drukker.   

Wij maken een publiciteitsplan voor uw jubileumboek c.q. een marketingplan als het boek ook op de markt komt. Het jubileumboek Bouwen aan Vrede wordt verkocht in de tentoonstellingsruimte van het Vredespaleis en via de reguliere boekhandel. Het boek Ridders in de Bijlmer werd deels als relatiegeschenk ingezet en deels verkocht via culturele centra in de Bijlmer. Het boek Wij Amsterdamsche Studiosi werd verkocht (met subsidie) onder reünisten en actieve leden. Zand en Zaagsel voor Strukton en Lijntekeningen en Krassen op de eeuwigheid voor de gemeente Amsterdam werden als relatiegeschenk gemaakt. In alle gevallen is promotie en free publicity in de vorm van recensies (radio, tv, kranten en tijdschriften) mooi meegenomen. Dat betekent een goed (online) persbericht en creatief zijn met 'insteken' bij radio, televisieprogramma’s en bij social influencers.  

Ga naar homepage