Jubileumboek maken? Onze tips

Een jubileumboek maken zit in de hoek van de corporate story en van corporate storytelling. Anders dan een vakboek of een managementboek kun je een jubileumboek of gelegenheidsuitgave heel goed als organisatie zelf uitgeven. Jubileumboeken zijn one-offs. Het zijn hele 'eigen' verhalen die het verdienen om op een originele manier verteld te worden. Misschien leven er al ideeën in de organisatie. Misschien ook niet. Als er een archief is, is het logisch om daar eerst eens in te kijken. Met een vooronderzoek van een paar dagen kunnen we meestal al aangeven welk verhaal daar ligt te wachten en hoe je dat zou kunnen brengen. Maar ook zonder archief kun je in de geschiedenis duiken. Bijvoorbeeld door het stadsarchief te raadplegen, door oude kranten of boeken erop na te slaan. Of door levende bronnen te bevragen. 

Een jubileumboek kun je het beste benaderen als een project. En een project heeft projectmanagement nodig. Dan gaat het om tijd (planning), kwaliteit (wat voor boek qua vorm en inhoud) en budget (wat mag het kosten?). Waar het op aankomt is om de verschillende processen als een omgekeerde delta in elkaar te laten vloeien, op weg naar de drukker. Dan gaat het om onderzoek, oriëntatie, conceptontwikkeling, beeldredactie, redactie, eindredactie en vormgeving. 

Kwaliteit is ook een kwestie van creativiteit en van toekomstige publiciteit. Wij maken graag jubileumboeken die veel free publicity beloven, die medewerkers trots maken en klanten loyaal. Soms is het ook mogelijk om een beroep te doen op publieke middelen of fondswerving. Zo hebben we voor het jubileumboek voor het Vredespaleis een groot deel van de benodigde middelen uit de markt weten te halen.   

Elk boek begint met een concept: wat wordt het idee achter het boek? Wordt het een chronologische wandeling door de ontwikkeling van de organisatie? Of wil je juist de huidige context centraal stellen en af en toe teruggrijpen op het verleden? Breng je je relaties in beeld? Ga je werken met interviews? En zo ja, hoe dan? Hoe ga je om met beeld? Hoe vertel je online je verhaal? Er zijn eindeloos veel mogelijkheden. In het concept leg je het basisidee voor het boek vast. Dat is nooit een keurslijf. Veranderingen in het concept kunnen in de beginfase van het project besproken worden. Is de auteur eenmaal volop in touw, dan wordt het steeds lastiger om het concept nog te veranderen.  

Behalve een concept is ook een plan van aanpak voor een jubileumboek of gelegenheidsboek een must. Inclusief een planning. In het plan van aanpak staan de randvoorwaarden: programma van eisen van de opdrachtgever, omvang, globale opzet, doel, doelgroepen, organisatie, tone of voice, verhouding tekst/beeld en planning. Zo'n plan van aanpak kun je heel rigide zien, maar ook meer als een leidraad. Zeker met een wat langere doorlooptijd kom je onderweg nog zoveel moois tegen, dat je het soms averechts werkt als je aan de voorkant alles dichtgetimmerd hebt. Laat dus ruimte open om te ademen. Wij overleggen alle beslissingen vroegtijdig met onze opdrachtgever.  

Bij een jubileumboek of gelegenheidsuitgave gaat het om opdrachten met een langere doorlooptijd. Niet elke willekeurige professionele tekstschrijver is dat gewend. Bij grote schrijfprojecten maakt ook de auteur een specifiek projectplan (onderzoek, hoofdstuk-indeling, planning schrijfproces etc.) zodat ook dit proces te volgen en te managen is. Bij een jubileumboek is dat essentieel omdat je daar met een harde deadline te maken hebt. En de vormgeving kan pas beginnen als een deel definitief klaar is. Dus er zit altijd iets volgtijdelijks in de productie van een jubileumboek. Dat betekent echter niet dat je met het vormgevingsproces pas zou moeten beginnen als de laatste punt gezet is. Sterker: hoe eerder je met de vormgeving kunt beginnen, hoe beter het is. Tenminste, dat vinden wij. Dan krijgt namelijk ook de vormgever een gevoel bij de uitgave en worden ideeën tastbaar.   

Soms is het nodig om een of meerdere archieven te raadplegen. Archiefonderzoek is een vak apart. Wij werken met (gepromoveerde) historici die snel hun weg weten te vinden, ook als het archief niet up to date is. Zo hebben we het archief van het Vredespaleis zelfs in belangrijke mate kunnen reorganiseren zodat het weer toegankelijk werd voor anderen. 

Interviews zijn naast archiefonderzoek vaak een tweede bron van informatie. Voor een jubileumboek kun je op verschillende manieren interviewen en met interviews omgaan. Dat hangt helemaal van de bedoeling en van het concept af. Wij werken met ervaren journalisten en storytellers. 

Beeld is een verhaal apart. Niet dat in elk boek altijd met beeld (fotografie, illustraties, infographics) gewerkt hoeft te worden. Maar in 9 van de 10 jubileumboeken en gelegenheidsuitgaven wordt met beeld gewerkt. Dat kan historisch beeldmateriaal zijn of eigentijdse fotografie. Hoe dan ook is het beeldverhaal een verhaal apart. Een verhaal dat aparte aandacht verdient. Vandaar dat wij werken met een beeldredacteur die net als de auteur ook het archief doorzoekt op bruikbaar materiaal. 

Bij de opmaak van een jubileumboek of gelegenheidsuitgave gaat het om een redactionele opmaak. Wij werken met vormgevers die ruime ervaring hebben met longcopy. Redactionele vormgeving is nu eenmaal een vak apart met noten, beeld, illustraties, infographics, tekstkaders, streamers en bijschriften. Een redactioneel vormgever begrijpt en accentueert de indeling (navigatie) en de bedoeling van je jubileumboek.

De kosten voor het drukwerk van een jubileumboek hangen af van het formaat, de oplage, de papiersoort, de uitvoering en de oplage. Niet elke drukker heeft even veel ervaring met het drukken van jubileumboeken. Uiteraard vragen we meerdere offertes op bij drukkers met veel ervaring op dit gebied. Maar we vragen ook altijd aan de drukkers om met ons mee te denken. Dat kan soms tot mooie nieuwe inzichten leiden. Wat je niet wilt hebben, is dat je pas op het laatste moment op zoek moet naar een drukker.   

Wij maken een publiciteitsplan voor uw jubileumboek c.q. een marketingplan als het boek ook op de markt komt. Het jubileumboek Bouwen aan Vrede wordt verkocht in de tentoonstellingsruimte van het Vredespaleis en via de reguliere boekhandel. Het boek Ridders in de Bijlmer werd deels als relatiegeschenk ingezet en deels verkocht via culturele centra in de Bijlmer. Het boek Wij Amsterdamsche Studiosi werd verkocht (met subsidie) onder reünisten en actieve leden. Zand en Zaagsel voor Strukton en Lijntekeningen en Krassen op de eeuwigheid voor de gemeente Amsterdam werden als relatiegeschenk gemaakt. In alle gevallen is promotie en free publicity in de vorm van recensies (radio, tv, kranten en tijdschriften) mooi meegenomen. Dat betekent een goed (online) persbericht en creatief zijn met 'insteken' bij radio, televisieprogramma’s en bij social influencers.  

Ga naar homepage