Hoe ziet het schrijfproces er bij een jubileumboek uit? Er is een harde deadline, dat zal duidelijk zijn. En dan zal de tekst nog gecheckt en het boek nog opgemaakt moeten worden en soms nog vertaald. Jubileumboek maken; het schrijfproces.
Jubileumboek maken voor Stichting Advisering Bestuursrechtspraak. Auteur: Bob Duynstee. Vormgeving: Studio 10. Omslag: Floris Tilanus. Fotografie: Maaike Huizer. Producent en uitgever: 1001.
Het schrijven van een jubileumboek
Hoe vlieg je een verhaal aan? Daar zijn heel wat manieren voor te bedenken. Op een chronologische opsomming zit in elk geval niemand te wachten, terwijl je met een thematische insteek niet altijd recht doet aan de ontwikkeling van een bedrijf of organisatie. Hoe kom je dan tot een aantrekkelijke invalshoek? Voor de grote verhalen die we bijvoorbeeld voor het Vredespaleis, voor de Faculteit Economie en Bedrijfskunde en voor de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak hebben gemaakt, hebben we dat aandachtspunt op een creatieve manier opgelost.
'Gisteren kwam het jubileumboek binnen. Wat een juweeltje! Chapeau. Zoveel meer dan de geschiedenis van STAB. Het moet verplichte literatuur voor het mastervak bestuursprocesrecht worden!' mr Rens Koenraad; Universitair hoofddocent Tilburg University
Schrijfplan van aanpak
Bij een jubileumboek of gelegenheidsuitgave gaat het vaak om een langere doorlooptijd. Niet elke willekeurige professionele schrijver is gewend om daarmee om te gaan. Voor langlopende schrijfopdrachten maken wij ook een schrijfplan. Daarin leggen we de planning voor het schrijfproces vast. Dat is essentieel omdat je bij een jubileumboek met een harde deadline te maken hebt. En de vormgeving kan pas echt beginnen als een redactioneel deel ongeveer klaar is. Daar zit soms ook nog een vertaalslag tussen, zoals bij het boek over het Vredespaleis en het boek voor de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de UvA.
'Je onderscheidt je in het bijzonder door het vlot taalgebruik en de wijze waarop je de lezer meeneemt. Knap hoe je Benthem als draaggolf meeneemt in het stuk over de ontstaansgeschiedenis. Ook de delen waarin adviseurs aan het woord zijn, zijn treffend voor de betrokkenen. In een paar woorden: dank voor dit juweeltje waarvan ik de komende weken nog verder ga genieten.' Gerard Wuisman, voormalig directeur Stichting Advisering Bestuursrechtspraak
Tekst en opmaak bij een jubileumboek maken
Hoewel de productie van een jubileumboek altijd een volgtijdelijk karakter heeft, betekent dat niet dat je met het vormgevingsproces pas zou moeten beginnen als de schrijver de laatste punt gezet heeft. Vormgeving wil een warme start maken en dat doe je -althans dat doen wij- door de vormgeving al in een vroegtijdig stadium bij het proces te betrekken. Aan de andere kant werken wij met een opmaakprogramma waarmee teksten tot op het allerlaatste moment nog kunnen worden aangepast. Dat is een uitkomst als auteurs nog aan hun definitieve versie willen of moeten doorwerken of als de begeleidingscommissie op het allerlaatste moment nog met opmerkingen komt. Â
Jubileumboek maken voor makelaarskantoor Hoen in Amsterdam. Auteur: Bob Duynstee. Vormgeving 1001. Productie en uitgever: 1001.
Begeleidingscommissie en een jubileumboek maken
Schrijven is een eenzaam proces en een broedende kip moet je vooral niet storen. Dat begint soms al bij het literatuur- en archiefonderzoek. Dat laatste is een vak apart. Als er archiefonderzoek bij komt kijken, werken wij met (gepromoveerde) historici die vanuit het concept goed hun weg weten te vinden, ook als het archief niet up to date is. Dat neemt niet weg dat elke auteur gebaat is bij een klankbordgroep. Dat is ook prettig voor de opdrachtgever, omdat daarmee het proces zowel inhoudelijk als planmatig goed te volgen is. Dat is voor de auteur ook prettig. Â
Jubileumboek voor het 100-jarige Vredespaleis in Den Haag. Auteurs: dr. Johan Joor en mr Heikelien Verrijn Stuart. Beeldredactie drs. Daan Meijer. Vormgeving Floris Tilanus. Fotografie: Inge van Mill. Productie en Realisatie: 1001. Verschenen in 3 talen.
Interviewen en een jubileumboek maken
Hoe je met interviews omgaat, hangt helemaal van het concept. In het jubileumboek voor het Vredespaleis werden interviews gebruikt voor een essay over de rol en de toekomst van het Internationaal Gerechtshof en voor het jubileumboek voor de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de UvA hebben we Nobelprijswinnaars en andere topeconomen hun licht laten schijnen over de staat van de economie. Voor het jubileumboek Krassen op de eeuwigheid hebben we interviews integraal gebruikt als persoonlijke herinneringen en inkleuringen van een bewogen episode uit de stedelijke ontwikkeling van Amsterdam. In het jubileumboek Lijntekeningen over de aanleg van de IJ-tram, laten de interviews heel pregnant de achterkant zien van de officiële projectdocumentatie. Voor 'Hoe bestaat het' hebben we de ontstaansgeschiedenis van de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (STAB) boven water weten te tillen. Dat maakt het verhaal heel levendig en invoelbaar voor een groter publiek. En ... zo'n verhaal leest als een trein.Â
Links gelegenheidsuitgave t.g.v. de ingebruikstelling van de IJtram; aangeboden aan minister Karla Peijs. Midden: Strukton 75 jaar; een verhaal over vakmanschap. Rechts: interviewbundel over de achterkant van raadsnotities.
Lijntekeningen
Bij de aanleg van de IJtram ging het met de bouw van Piet Heintunnel om een enorm stuk infrastructuur. Dat is een verhaal van techniek, planning en financiën. Maar in dit boek bevraagt de auteur (Bob Duynstee) elf direct betrokkenen sleutelspelers nu juist op de meer persoonlijke aspecten bij het wordingsproces van de tramÂlijn. De hoofdrolspelers kregen enerzijds te maken met onverwachte omstandigheden zoals de sterk gestegen staalprijs op de wereldmarkt en extra veiligheidsmaatregelen vanwege kabeltreinbrand in de tunnel van Kaprun en anderzijds met veranderende omstandigheden zoals het aantal woningen en dus het aantal dagelijks te vervoeren reizigers. De beste verhalen zijn verhalen waarvan een organisatie iets geleerd heeft. Op die manier kunnen ook faalverhalen een plaats krijgen in een jubileumboek. Een succesverhaal is immers een faalverhaal met een goede afloop.
Uit Lijntekeningen: 'Wij werden als 'ondergrondse' geconfronteerd met het voortschrijdend inzicht van de bovengronds werkende stedenbouwkundigen. Die wilden bij nader inzien via de Piet Heintunnel de Ring A10 toch verbinden met de Centrumring. Maar toen waren de aansluitende tunnelelementen al gebouwd. Wie halverwege de uitgangspunten verandert, heeft achteraf de verkeerde tunnel gebouwd. Dan hadden we die trambuis waarvan vóór de bouw werd gezegd 'leg die buis maar aan de zuidkant', beter aan de noordkant kunnen leggen. Nu moest de IJ-tram onder het wegdek door. Als zo'n zwaar stuk infrastructuur als de Piet Heintunnel er eenmaal ligt, moet je dat gewoon als een gegeven beschouwen. Van daaruit ga je bovengronds verder denken. Maar het liep dus anders. Slapeloze nachten kreeg ik er van.' Frits Brink was projectleider voor de Piet Heintunnel, met twee kilometer de langste tunnel van Nederland.
ZAND EN ZAAGSEL
75 JAAR Strukton. Dat wilde deze internationale bouwonderneming vieren met een boek als relatiegeschenk. Daarom mocht het vooral niet te technisch zijn. Konden we de wereld van de bouw ergens mee vergelijken? Hé, lijkt zo'n bouwkeet niet verdacht veel op een pipowagen? En de steigerbouwers, zijn dat geen trapezewerkers? Is Strukton eigenlijk niet een rondtrekkend circus? Dat idee hebben we vertaald in een speelse opzet, waarbij in elk hoofdstuk de verhalen uit de wereld van de bouw en uit het circus elkaar thematisch afwisselen. Wekenlang liepen we bouwkeet in en circustent uit. En steeds was daar dat eeuwige zinnetje waarmee bijna elk interview van bouwmensen én circusmensen werd afgesloten: 'Het is een prachtvak!'
Uit Zand en Zaagsel: Met het tromgeroffel steeg ook de spanning toen de weergaloze Mack the Knife zich opmaakte voor zijn nieuwste act. Hij zou zes vlijmscherpe hakbijlen rakelings langs zijn echtgenote werpen, die geblinddoekt tegen een houten schot bevallig stond te wachten. Iedereen moet het volste vertrouwen hebben gehad in een goede afloop, met name de muzikanten want het schot stond pal vóór de orkestbak opgesteld. Wat de oorzaak is geweest, werd nooit opgehelderd, maar voor het eerst in zijn leven miste één van zijn hakbijlen het doel en kwam in de orkestbak terecht, net op de plek waar de trompettist nietsvermoedend in de partituur zat te bladeren.
Uit Zand en Zaagsel: Soms eist een opdrachtgever dat de de winkel openblijft tijdens de verbouwing. Dat leidt dan tot spanningen. Terwijl bouwvakkers op de vijfde etage van een ziekenhuis met een pneumatische beitel de vloer eruit slopen, probeert een KNO-arts op de verdieping eronder via een audiogram te bepalen of zijn patiënt daadwerkelijk lijdt aan een lichte gehoorafwijking of dat dit slechts inbeelding i
Krassen op de eeuwigheid
In 'Krassen op de eeuwigheid' bevragen directeur PMB, Herman van Vliet en Bob Duynstee 15 sleutelspelers die terugkijken op de stadsontwikkeling uit de jaren 90. Aan de citaten kun je vaak al zien of een verhaal de moeite van het lezen waard is, omdat je dan kunt zien waar de interviewer met de geïnterviewde heeft gebivakkeerd. Een greep uit de citaten uit 'Krassen op de eeuwigheid':
'We waren lange tijd dat rechtse cluppie tegen de linkse stroom in' -Wim Vehmeyer
'Het probleem van Amsterdam is niet dat we geen geld hebben, maar dat we geen grond meer hebben' -Ton Schippers
'Ik wilde niet het risico lopen dat ik het duurste natuurgebied van Nederland op mijn naam zou krijgen' -Henk van Veldhuizen
'Goh Edo, volgens mij verdien jij veel te veel voor wat je doet' -Edo Arnoldussen
'Ted, blijf jij maar buiten. Eén ambtenaar is genoeg' -Ted Zwietering
'Ik heb maar één vraag: kan je goed zwemmen?' -Hans Gerson
'Wat leuk meneer Stadig. Doet u dat nog eens een keer' -Duco Stadig
'Wat komt die Klinkert hier doen?' -Arie Klinkert
コメント