Een goed artikel schrijven; 18 handige tips

Hoe schrijf je een goed artikel? Praktische tips van iemand die ooit als journalist schreef voor zo ongeveer alle landelijke dag- week- en maandbladen. De belangrijkste tip: hoe platgetrapt een onderwerp ook is, met een verrassende invalshoek krijg je zelfs een stijf bevroren onderwerp nog dansend op tafel.

Ik schreef onder meer voor NRC, Volkskrant, AD, Parool, FD, Elsevier, Quote, HP/deTijd, Binnenlands Bestuur, Advocatenblad, RAILS en Intermediair.

In die tien jaar dat ik in de landelijke journalistiek rondrende, stelde ik me voor dat ik dat op de Albert Cuyp zou declameren en dan zoveel mogelijk voorbijgangers moest zien te boeien. Lukte dat tot de laatste zin?

Dat vind ik nog altijd een goed uitgangspunt voor een artikel: val mensen niet lastig, maar nodig ze uit.

Ok, genoeg, hier gaan we:

1. Een onderwerp is één, een invalshoek is twee

Elk onderwerp heeft meerdere invalshoeken. Kies er één. Niet twee. Eén.

2. Relevantie voor de doelgroep is cruciaal

In een vakblad schrijf je voor peers, dus daar mag je de diepte in. Maar vermijd het niveau van de puntzakspecialist, tenzij je voor een wetenschappelijk forum schrijft.

3. Ken het platform

In een vakblad staat je invalshoek centraal. Op de opiniepagina je mening. Online (zoals op Frankwatching) draait het om relevantie en toon. In de krant: actualiteit, onderwerp en invalshoek.

4. Zaag van dik hout planken

Vat de koe bij de horens, val met de deur in huis en zaag van dik hout planken: wat is je punt, wat wil je daarover zeggen en waarom is dat de moeite waard? 

5. Werk in een rechte lijn naar de conclusie

Laat stijl nog even los. Vermijd bijvoeglijke naamwoorden en de lijdende vorm: redacties houden niet van verstoppertje spelen.

6. Zorg dat conclusie, kop en strekking op elkaar aansluiten

Niets is zo irritant als een kop die iets belooft wat het stuk niet waarmaakt.

7. Verdeel in alinea’s en gebruik topische zinnen

De topische zin is de belangrijkste zin in je alinea. Opgeteld zouden die topische zinnen de lijn van je verhaal moeten vertellen. 

8. Blijf je intro herschrijven

Probeer in de intro van je artikel de strekking scherp neer te zetten en blijf de intro tijdens het werkproces ook steeds aanpassen, zodat die straks met zinnen als zweepslagen de lezer in het verhaal trekt.  

9. Vermijd opsommingen

Opsommen is geen schrijven en de waarom-vraag is vaak interessanter dan het hoe en wat.

10. Gebruik cijfers en data alleen als schrijfhulp

Dit geldt met name voor opiniestukken: cijfers en data zijn vooral in het schrijfproces belangrijk. Niet per se in het eindresultaat. En opnieuw: kijk vooral naar de waarom-vraag.

11. Geen bullet points

En daar nog niet eens aan denken. Je bent bezig met een verhaal te vertellen, niet met een presentatie.

12. Informatiedichtheid

Een geschreven artikel kan, anders dan een gesproken lezing of presentatie, een hogere informatiedichtheid meekrijgen maar eigenlijk zit niemand op verregaande detaillering te wachten. Wel op een meeslepende lijn. 

13. Geen nuance van de nuance

Dus geen 50 shades of grey, geen enerzijds/anderzijds redeneringen, geen desalnietteminnen en desniettegenstaanden. Schrijf zo recht mogelijk voor zijn raap. 

14. Voorbeeld, anekdote of metafoor

Een voorbeeld, anekdote of metafoor kan soms helpen om een onderwerp of issue aan te kaarten, maar dan moet zo'n voorbeeld wel voor zichzelf spreken. Anders is het ruis.

 15. Lengte: kort waar het kan, lang als het moet

Een opiniërend artikel: 600-800 woorden. Een groot stuk in de krant kan wel optellen tot 2.000 woorden. Maar dan heb je het over een essay of een reportage. Online: kortere alinea’s, goed geknipt.

16. Zorg voor een helder auteursprofiel

Redacteuren willen weten wie je bent en waarom jíj dit stuk schrijft en in welke hoedanigheid.

17. Ken de route naar publicatie

Voor opiniërende en ingezonden stukken kun je de richtlijnen makkelijk vinden. Voor aangeboden stukken neem je contact op met de juiste redactie/redacteur op een voor de redactie rustig moment.

18. Laatste tip

Vraag je bij elk woord af: zit de lezer hier wel op te wachten?

Cursus

In de cursus "Van Informatie naar Impact" werk je aan de hand van een eigen artikel dat we ook plaatsen in een krant of vaktijdschrift.