Ghostwriter en ghostwriting, niks geheimzinnigs aan

Een ghostwriter biedt uitkomst als je zelf weinig tijd hebt, als je diep in de materie zit en er maar moeilijk uit kunt komen of als je op zoek bent naar iemand die je met frisse ideeën, een duidelijke structuur en een beproefd plan van aanpak kan helpen met een position paper, opiniestuk, artikel, speech, presentatie, whitepaper, e-book of (vak)boek. Iemand met inlevingsvermogen. Iemand die zich in jouw schoenen kan verplaatsen.

Een ghostwriter helpt achter de schermen om het verhaal van iemand anders goed op papier te krijgen zodat die ander er voor de schermen mee voor de dag kan komen. Dat is een vertrouwensrelatie. Toch zie je mensen vaak de wenkbrauwen fronsen: Kan dat nou zomaar? Schaamt iemand zich daar niet voor? Niet eens richting de ghostwriter, maar vooral in de richting van degene die hem inhuurt. Dat is toch merkwaardig. Want waarom vindt iedereen het wel vanzelfsprekend dat Obama, Angela Merkel en Mark Rutte een speechwriter inhuren? Dat is immers ook een ghostwriter. Kennelijk snappen mensen de rolverdeling tussen een ghostwriter en een opdrachtgever niet goed. Vergelijk het met een woordvoerder. Die spreekt zijn 'formules' ook altijd namens de minister of namens een organisatie uit en nooit op persoonlijke titel.

ghostwriting en opiniestukken

Wat is er eigenlijk op tegen om voor een stuk op de opiniepagina’s van NRC, Volkskrant of FD of voor een presentatie of speech samen te werken met een ghostwriter? Alsof een ghostwriter op eigen houtje iets in elkaar draait waarbij de ander alleen maar bij het kruisje hoeft te tekenen. Onzin! Een ghostwriter mag dan wel ghostwriter worden genoemd, er is niks geheimzinnigs aan. Het gaat altijd om de bijzondere expertise, kennis, ervaring, opinie of visie van de ander. Die modelleer je als ghostwriter zó, dat die tegemoet komt aan de professionele standaarden en past in het gewenste format van de krant, het programma of het fonds van de uitgever. Dat is een vak.

Met de coaching-on-the-job 'Position Paper maken en Opiniestuk Schrijven', werk je samen met een ervaren coach/adviseur/ghostwriter aan je position paper of opiniestuk. Op die manier haal je het maximale rendement uit je tijdsinvestering.

vormen van ghostwriting: coaching

Ghostwriting is een vorm van tekstschrijven. De tekstschrijver is van oorsprong de persoon achter de schermen die de teksten schrijft voor cabaretiers en zangers. In de dagelijkse praktijk worden tekstschrijvers ingehuurd door overheden en bedrijven. Een tekstschrijver die door een politicus, bestuurder, professional of ondernemer wordt ingehuurd om onder diens naam iets te schrijven en te publiceren, noemen we ghostwriter of penvoerder. De opdrachtgever kan na een interview-sessie vragen om een opzet (draft), maar bij complexe of omvangrijke onderwerpen zoals long copy van een vakboek of managementboek werkt een vorm van coaching heel goed. Als coach begeleid je de auteur bij de uitvoering van het schrijfproces, waarbij je op onderdelen ook mee kunt schrijven.

Vormen van ghostwriting: redactie

Dan heb je (eind)redactie. Dat is niet echt ghostwriting, maar dan maak je de aangeleverde teksten beter, zonder die substantieel te veranderen, aan te vullen of aan de structuur te komen. Redactie gaat dan weer een slag dieper. Dan kijk je ook naar de structuur per alinea c.q. per hoofdstuk en naar de indeling zelf. Dat kan soms heel ver gaan, maar nooit zover dat je hele passages of paragrafen (position paper/boek) of alinea's (opiniestuk/artikel) gaat aanpassen. De intellectuele inbreng van de redacteur blijft beperkt.

vormen van ghostwriting: schrijven

En dan heb je het echte ghostwriting of speech writing. Dat kan uiteraard alleen op basis van een voldragen idee, eventuele eerdere publicaties en één (speech, artikel) of meerdere interviews op basis van een duidelijke opzet en synopsis in geval van een vakboek of managementboek. Een position paper of een rapport wordt vaak in commissie geschreven. Vaak is één iemand dan aangewezen als penvoerder. Bij een position paper, rapport of white paper komt, behalve veel tussentijds overleg ook research (o.a. deskresearch en interviews met interne en externe stakeholders) kijken en soms ook eigen onderzoek.

ghostwriting en auteursrechten

De input komt altijd van de auteur die zijn naam onder het artikel of opiniestuk zet, of -ingeval van een boek- zijn naam op de cover zet, tenzij daar andere afspraken over zijn gemaakt. Het werk is en blijft dus diens intellectuele eigendom, omdat het ook diens expertise en denkbeelden zijn. Zoals ik al zei: er is niks geheimzinnigs aan. En tot slot: een ghostwriter heet nou juist ghostwriter omdat niemand hem of haar te zien krijgt. Het applaus en de bloemen zijn voor de opdrachtgever. Een ghostwriter die daar moeite mee heeft, is geen ghostwriter en moet als een haas een ander vak kiezen. Nee, het enige geheimzinnige aan ghostwriting is dat wij nooit zeggen voor wie wij werken. Dat blijft ... ehhh ... geheim inderdaad.

Bob Duynstee is een ervaren ghostwriter, communicatiespecialist en jurist met een journalistieke achtergrond.

Ghostwriter en ghostwriting, niks geheimzinnigs aan

ghostwriting en opiniestukken

vormen van ghostwriting: coaching

Vormen van ghostwriting: redactie

vormen van ghostwriting: schrijven

ghostwriting en auteursrechten

Meer weten?

Deel dit!

Volg ons

verder lezen?