Redacteur versus webredacteur; contentmanager versus hoofdredacteur ... zoek de verschillen

De redactie van een krant, tijdschrift, radio- of televisieprogramma bestaat uit redacteuren die elk een deel van de uitgave bewaken. Redacteuren maken aangeleverde stukken sterker. Niet alleen door er in te werken, maar vooral door samen met externe auteurs en de interne redactie te overleggen. Uiteraard bij vaktijdschriften en kranten, maar ook bij radio- en televisieprogramma's. En ook literaire uitgevers en uitgevers van vakboeken en managementboeken kennen een redactie. Auteurs van naam en faam worden daar door een redacteur bijgestaan.  

Auteurs, ook bekende schrijvers, kunnen niet zonder een redacteur. Je wilt niet weten waar de redacteur auteurs allemaal voor heeft weten te behoeden. En je zult het ook nooit weten, want het is nooit gepubliceerd. Dankzij de redacteur. In de wereld van (vak)tijdschriften en kranten is de redacteur vaak goed thuis in een bepaald vakgebied en kan van daaruit meedenken met de externe auteur. Daarnaast schrijven redacteuren zelf ook vaak stukken. Het opstellen van heldere briefings voor externe auteurs en het begeleiden van auteurs is een kerntaak van een professionele redacteur. Met Google-analytics heb je als redacteur niks te maken. Terwijl dat voor je collega op rechts nou juist dé referentie is of de content wel aanslaat bij de doelgroep. Aan de andere kant kan  lezersonderzoek relevant zijn. Maar dan wel volgens de NPS-score waarbij je alleen de uitersten telt en alles wat ergens tussen de 6 en de 8 hangt, vergeet. Wat wel een overeenkomst is, is dat zowel de artikelen van de redacteur als de content van de webredacteur op social media worden besproken c.q. van commentaar worden voorzien.   

Aan het hoofd van de redactie staat de hoofdredacteur (M/V) die de formule, de doelstelling, het budget, de kwaliteit en de planning bewaakt. De hoofdredacteur geeft leiding aan de redactie en onderhoudt het contact met de uitgever. In de publieke media is hij/zij ook het boegbeeld voor mediazaken. De publieke verantwoordelijkheid voor een hoofdredacteur in publieke media is duizend keer groter dan die van een contentmanager. Daarvoor leunt de hoofdredacteur met zijn of haar volle gewicht op de kwaliteit van de individuele redacteuren die dan ook een veel grotere verantwoordelijkheid dragen dan hun collega's op rechts. 

Zoals je een redacteur hebt voor de verhalen, heb je ook een redacteur voor beeld. Dat werk is nauwelijks te overschatten. Voor een magazine is het misschien nog te doen om met een fotograaf te werken, maar voor een jubileumboek of een online tentoonstelling heb je toch echt een beeldredacteur nodig die het verhaal in beelden weet weer te geven. Iemand die zijn weg in de archieven weet te vinden en die met een journalistieke bril door de stellingkasten pluist. 

Eindredactie komt in beeld ná de redactie. Vandaar dat 'eind'. De eindredacteur is degene die inhoudelijk als laatste naar een uitgave kijkt voordat het geheel naar de drukker gaat of voordat het online wordt gezet. Een eindredacteur maakt het werk van anderen (redacteur of auteur) beter. Zeker als artikelen of hoofdstukken van bundels, rapporten of jaarverslagen van diverse auteurs, bureaus of afdelingen komen. Dan mist het geheel al gauw een uniforme stijl. De eindredacteur maakt of verbetert intro's en leads, maakt de koppen en onderkoppen, kijkt naar de opbouw van het verhaal, naar logica en of de conclusies goed worden onderbouwd. Een professionele eindredacteur checkt ook de feiten. Daarnaast let de eindredacteur op stijl, taalgebruik, alinea-indeling, zinsconstructies en grammatica. 

Wat alle (eind)redacteuren doen is het dorre hout eruit kappen. Auteurs kunnen breedsprakig zijn, waardoor de lijn van het betoog aan het zicht van de lezer wordt onttrokken. Daar zijn eindredacteuren heel scherp op: wat niet ter zake doet, kan weg. Net als een beeldhouwer die een blok marmer onderhanden neemt. Uiteraard let de eindredacteur ook op spelling, maar dat was tot voor kort eigenlijk een taak van de eindcorrectie. Die is echter wegbezuinigd, wat dan toch ook wel weer opvalt aan het aantal spelfouten en grammaticale missers. Dat wordt, zeker in het zakelijke verkeer, als slordig ervaren. Dus: check, check, dubbel check.